အဌမေျမာက္ ကမၻာ႔အံ့ခ်ီးဖြယ္ တခုျဖစ္လာမယ့္ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီးကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္ စီးပြားေရးၿမိဳ႔ေတာ္ ျဖစ္တဲ့ မြန္္ဘိုင္းၿမိဳ ့(ယခင္ ဘံုေဘၿမိဳ႔) မွာ ဒီကေန ့ ၂၀၀၉ ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၇ ရက္ေန ့ နဲ႔ ၈ ရက္ေန႔မ်ားမွ စတင္ဖြင့္လွစ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး ကို စတင္ တည္ထားဖို ့ ဦးေဆာင္ခဲ့တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ၀ိပႆနာ တရားျပဆရာ မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မြန္္ဘိုင္းၿမိဳ႔ ေျမာက္ဖက္မွာ တည္ရွိတဲ့ ဂိုရိုင္းေခ်ာင္းေဘးက ဂိုရိုင္းကြၽန္း (Gorai Island) ေပၚမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ တဦးလွဴဒါန္းထားတဲ့ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅ သန္းတန္ ေျမ ၁၁ ဧက ေပၚမွာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ စတင္ၿပီး တည္ထားခဲ့တာပါ။


ေစတီေတာ္ၾကီး ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီး ပံုအတိုင္း တည္ထားတာျဖစ္ၿပီး၊ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးကို ပူေဇာ္ေသာ အားျဖင့္ မူလ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ၾကီးထက္ အျမင့္ေပ ၁ ေပ ႏွိမ့္ခ်ၿပီး ၃၂၅ ေပ အျမင့္သာ တည္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အျမင့္ေပ ၃၂၅ ေပ။ အက်ယ္အ၀န္း အခ်င္း ေပ ၂၈၀ နဲ႔ ေျမ ၁၁ ဧကေပၚမွာ တည္ထားတဲ့ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး ရဲ ႔ အထူးျခားဆံုး အခ်က္ကေတာ့ အတြင္း ေအာက္ဖက္မွာ လွိဳဏ္ဂူ ပံုစံ တည္ေဆာက္ထားၿပီး ေဒါက္တိုင္ တခုမွ မပါဘဲ၊ သံကူကြန္ကရစ္လည္း လံုး၀မသံုးဘဲ ေက်ာက္တံုး၊ ေက်ာက္သား ခ်ည္း သက္သက္ ျဖင့္ ေက်ာက္တံုး အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္က်ားကန္ကာ တိုင္မဲ့ တည္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေခတ္ နည္းပညာနဲ႔ ေခတ္ေပၚ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာမ်ားေပါင္းစပ္ တည္ထားတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဂုရုၾကီးက ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ထိေအာင္ မပ်က္မယြင္း တည္တံ႔ေအာင္ ရည္ရြယ္ ေဆာက္လုပ္ထားတာ ျဖစ္တယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ေက်ာက္သားခ်ည္း သက္သက္ တည္ေဆာက္ထားေသာ အၾကီးဆံုး ေဒါက္တိုင္မဲ့ လိုဏ္ဂူၾကီး အျဖစ္ အဌမေျမာက္ ကမၻာ႔အံ့ခ်ီးဖြယ္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို ့ ဆိုၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီ လိုဏ္ဂူပံုစံ ေဒါက္တိုင္မပါတဲ့ ေစတီေအာက္ဖက္က ခန္းမ ေဆာင္ၾကီးထဲမွာ ၀ိပႆနာ တရားအားထုတ္တဲ့ ေရာဂီ ၈၀၀၀ (ရွစ္ေထာင္) တၿပိဳက္နက္ တရားအားထုတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး လိုဏ္ဂူရဲ ့အက်ယ္အ၀န္းက စတုရန္းမီတာ ၆၀၀၀ (စတုရန္းေပ ၆၄၅၈၃) က်ယ္၀န္းပါတယ္။ လိုဏ္ဂူေပၚက ေစတီေတာ္မွာ ေဂါတမ ဗုဒ– ရဲ ႔ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကို ဌာပနာထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေစတီေတာ္ၾကီးမွာ အရံေစတီငယ္ ၂ ဆူပါ၀င္ပါတယ္။



ေစတီေတာ္ၾကီးကို ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ရဲ ့ ဆရာရင္း၊ တရားျပဆရာၾကီး ဦးဘခင္ ရဲ ့ ေက်းဇူးတရားေတြကို အမွတ္ရ ေအာက္ေမ့ေသာ အားျဖင့္ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္ စိတ္ဆႏၵ အျပင္းျပဆံုး ျဖစ္တဲ႔ သာသနာ စတင္ခဲ့ရာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မွာ သာသနာ တေခတ္ျပန္လည္ထြန္းေတာက္ ေစရမည္ ဆိုတဲ့အတိုင္း ျပန္လည္ ျဖန့္ေ၀ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆရာၾကီး ဦးဘခင္ရဲ ့ ေက်းဇူးတရားေတြကို ပူေဇာ္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပဋိပတ ိလုပ္ငန္းဌာန (အိုင္အမ္စီ) မွာ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္ တည္ထားကိုးကြယ္ထားတဲ့ ဓမၼေရာင္ျခည္ေစတီေတာ္ ကို ပူေဇာ္ေသာ အားျဖင့္ ေစတီေတာ္ၾကီး ရဲ ႔ အတြင္း ေအာက္ဖက္မွာ လိုဏ္ဂူပံု တည္ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေစတီေတာ္ၾကီးကို ၁၁ ႏွစ္အတြင္း ၾကိဳးစား တည္ထားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကုန္က်စားရိတ္ကေတာ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ သံုး ရူပီးေငြ သန္း ၈၀၀ (၈၀ ကုေဋ) (အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၆.၄၃ သန္း နီးပါး) သံုးစြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ဆံခ်ည္ အရပ္ကေန သီရိလကၤာ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ပင္႔ေဆာင္လွဴဒါန္းတဲ့ ဗုဒ– ရဲ ႔ အရိုး ဓါတ္ေတာ္မ်ား နဲ့ ဌာပနာျပဳ တည္ထားကိုးကြယ္ထားတဲ႔ ဒီ ကမၻာ႔ ၀ိပႆနာ ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး ကို ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန ့မွာ အၿပီးသတ္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ ပထမဆံုး ၀ိပႆနာ တရားစခန္း အျဖစ္ ၁ ရက္ တရားစခန္းကို ၂၀၀၈ ခု ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန ့မွာ ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ ဦးစီးကာ ကမၻာ အရပ္ရပ္က တရားေရာဂီ ၈၀၀၀ နဲ့ စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါၿပီ။



ဒီကေန ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၇ ရက္ေန့မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ သမၼတ ပရာတီ ဘာေတး က တရား၀င္ဖြင့္လွစ္ေပးမွာ ျဖစ္ၿပီး ထီးတင္ပြဲကို လည္း တရက္ထဲမွာ ျမန္မာရိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားအတိုင္း တင္လွဴ ပူေဇာ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစတီေတာ္ၾကီး အတြက္ ျမန္မာမွဳ ပန္းခ်ီ နဲ့ အႏုလက္ရာမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ပညာရွင္မ်ားက ျပဳလုပ္ေပးတာျဖစ္ၿပီး ငွက္ျမတ္နားေတာ္ ကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွပဲ ျပဳလုပ္ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ငွက္ျမတ္နားေတာ္ႏွင့္ စိန္ဖူးေတာ္အား ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ ၂ဝဝ၉ ခု ဇန္နဝါရီလ(၂၆) ရက္ခန္႔တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မြန္ဘိုင္းၿမိဳ႕သို႔ပို႔ေဆာင္ၿပီး ထီးေတာ္ျမတ္အားသေဘၤာျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ခဲ႔တယ္ ဆိုပါတယ္

ေစတီေတာ္ၾကီးကို ႏွစ္စဥ္ ဘုရားဖူး ၁ သိန္းခန္ ့ လာေရာက္ဖူးေျမာ္ ၾကည္ညိဳၾကမယ္လို ့လည္း ခန့္မွန္းထားၾကပါတယ္။ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ား အထူး စိတ္၀င္စားၾကမယ္လို ့လည္း သက္ဆိုင္ရာ က မွန္းထားၾကပါတယ္။

ေစတီေတာ္ၾကီး တည္ထားမွဳကို ဦးစီးတဲ့ တရားျပဆရာ ဂုရုၾကီး ဦးဂိုအင္ကာ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အိႏၵိယႏြယ္ဖြား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ စီးပြားေရးသမားၾကီး တဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ယခု ဗႏ–ဳလ အင္တာေနရွင္နယ္ လီမိတက္ ပိုင္ရွင္ေတြရဲ ့ ဖခင္ၾကီးပါ။ ဂုရုၾကီးကို ၁၉၂၄ ခုႏွစ္မွာ အထက္ျမန္မာျပည္ၿမိဳေတာ္ မႏ ေလးမွာ ဖြားျမင္ခဲ့တာပါ။ ဂုရုၾကီးတို ့ သာသနာျပဳ ဇနီးေမာင္ႏွံမွာ သား ၆ ဦး ထြန္းကားပါတယ္။

ညီမူရာ

ေစတီေတာ္ၾကီး ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနား ဗီဒီရို ဖိုင္ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၈ ၂၀၀၉ခု၊
ေဖေဖၚ၀ါရီ ၇ ရက္ေန ့မွာ ထီးတင္ပါတယ္။ ၈ ရက္ေန ့မွာ အမ်ားျပည္သူ အတြက္ ဖြင့္လွစ္ပါတယ္။


all photos from: globalpagoda.org
Reference: Global Pagoda
: S.N Goenka
: Sons of Goenka
: ဓမၼေဇာတိ တရားရိပ္သာ (ရန္ကုန္၊ ငါးထပ္ၾကီးဘုရားလမ္း) Dhamma Joti
: Dhamma